Let the games begin!

Nog twee jaar en we zitten op dit ogenblik in de laatste rechte lijn naar de gemeenteraadsverkiezingen.

Vier jaar geleden schudde de kiezer de kaarten zeer grondig door elkaar. N-VA werd in één klap de grootste partij en werd incontournable: een meerderheid zonder N-VA vormen kon niet, tenzij ook Vlaams Belang mee aan boord genomen werd.
Groen en sp.a kwamen niet meer op als kartel en eindigden samen met één zetel minder.
Vlaams Belang kreeg zeer zware klappen en viel terug van 7 naar 2 zetels. Alles doet vermoeden dat heel wat VB-stemmen naar N-VA zijn gegaan.
Heerlijk Zoersel, een spin-off van Open VLD die zich als politiek neutrale gemeentepartij wilde profileren, kwam nog maar net piepen in het verkiezingsjaar en wist geen zetel te veroveren.

De verkiezingsuitslag van 2018 voorspellen op dit ogenblik kan niemand. Hoe zal de kiezer het beleid beoordelen? Welke nationale tendensen spelen mee op het moment dat de kiezer in het kieshokje staat?

Op twee jaar tijd kan er nog zeer veel gebeuren. De uitslag correct inschatten, is al even complex als voorspellen dat het op de verkiezingsdag zelf 16 of 26 graden zal zijn. Weersvoorspellen voor gevorderden dus.

Op dit ogenblik worden de strategische kaarten op tafel gelegd binnen de partijbesturen om de komende verkiezingsstrijd voor te bereiden: hoe gaan we naar de kiezer: samen of apart? welke topics gaan we uitspelen? hoe gaan we ons profileren? enz. 

Een cruciale oefening, want de keuzes die nu gemaakt worden, zullen de Zoerselse politiek niet alleen na de verkiezingen bepalen. Ook de twee volgende jaren zullen erdoor gekleurd worden.

De LTA-relatie (Living Together Apart) van N-VA en CD&V kabbelt nu al vier jaar zonder passie verder. Het is weinig waarschijnlijk dat CD&V die de scepter terug in handen wil krijgen, zich zal tevreden stellen met een ‘knechtjesrol’ in de verkiezingscampagne. De partij kan niet anders dan de kaart te spelen ‘met ons was het beter’ en zal N-VA nog minder cadeaus geven dan de voorbije jaren. We achten de kans klein dat er vanaf nu nog veel wezenlijke beslissingen genomen zullen worden. Een kartel tussen beide partijen, zoals in 2006, is verder weg dan ooit.

Een kartel tussen Groen en sp.a is ook weinig waarschijnlijk, ook al liggen de partijen programmatorisch zeer dicht bij elkaar. De reden hiervoor is deels nationaal te zoeken. Groen heeft momenteel de wind in de zeilen, terwijl sp.a van de ene crisis naar de andere strompelt; Groen heeft dus weinig te winnen door samen naar de kiezer te trekken. Ook de lokale situatie speelt mee. sp.a Zoersel is een eenmanspartij geworden die reactief oppositie voert, terwijl Groen zichzelf met allerlei acties en agendapunten in de kijker probeert te spelen. Het zou ons zelfs niet verbazen mocht sp.a bij de eerstkomende stembusslag niet meer opkomen. Als in zo’n situatie Groen de stemmen van sp.a zou kunnen oppikken, zouden de groenen door het systeem Imperiali kunnen klimmen naar twee of zelfs drie zetels.

Heerlijk Zoersel zou wel eens voor een verrassing kunnen zorgen. Niet alleen heeft de partij de voorbije 4 jaar stand gehouden, wat niemand had verwacht omdat Heerlijk Zoersel het zonder ook maar één euro afdrachten moest doen. Ze heeft zich stilaan een reputatie weten op te bouwen als feestpartij, organiseert zeer veel activiteiten die geld in het laatje brengen en is overal aanwezig. De partij mist echter een duidelijk programma: vraag aan een Zoerselaar waar de partij voor staat en hij zal het antwoord waarschijnlijk schuldig moeten blijven. Verder is er naast Jos Vekemans zelf niemand met ervaring in de lokale politiek.

Voor Heerlijk Zoersel zou een liaison met een andere partij dus wel eens heel aantrekkelijk kunnen zijn, ook voor de partij trouwens waarmee wordt samengeklit. Open VLD lijkt de meest logische match voor Jos en de zijnen nu Stan Bartholomeeussen de politieke arena verlaat. Toch kijken ook N-VA en CD&V naar de enthousiaste ploeg militanten die Vekemans rond zich weet te verzamelen. Alleen naar de kiezer trekken is natuurlijk ook een optie, maar het reeds genoemde systeem Imperiali is zeer nadelig voor kleine partijen. We illustreren dit met een voorbeeld: als in 2012 Heerlijk Zoersel met Open VLD was opgekomen, zouden ze samen drie zetels gehad hebben i.p.v. twee voor Open VLD. Mocht er toen nog een kleine partij minder (apart) opgekomen zijn, zouden de twee partijen samen zelfs vier zetels gescoord hebben.

Vlaams Belang leeft ook in Zoersel vooral op de nationale trends. De partij zit momenteel opnieuw federaal in de lift. Als we de peilingen mogen geloven verdubbelt ze haar gewicht ten opzichte van de vorige verkiezingen, ten koste van N-VA. Indien dit ook in Zoersel zou plaatsvinden, verliest N-VA hierdoor mogelijk een groot stuk van haar voorsprong ten opzichte van CD&V.

Het moge duidelijk zijn: de kaarten zijn verre van geschud.

Let the games begin!